طرحهای ویژه مدارس استعدادهای درخشان (سمپاد)
ستاد تربیتی غدیر تاکنون سه برنامه تربیتی برای اجرا در مدارس استعدادهای درخشان سراسر کشور ارائه کرده است. یکی از این برنامههای جذاب طرح کنگره قرآنی سمپاد برای دانشآموزان رشتههای حفظ و مفاهیم است. دو طرح دیگر نیز به عنوان طرح تفکر انتقادی و اردوی رو در رو یک نوآوری فوق العاده در برنامه سازی تربیتی در کشور محسوب میشود. این طرحها با نظارت معاون وزیر محترم آموزش و پرورش، در مدارس استعدادهای درخشان کشور اجرایی شده است.
کنگره قرآنی سمپاد چیست؟
این طرح در قالب یک گردهمایی بزرگ کشوری هر سال برگزار میشود و شرکت کنندگانش دانش آموزان منتخب مدارس استعدادهای درخشان هستند.
ایده اصلی در این طرح حل چالشها و مشکلات واقعی کشور با رجوع مستقیم به قرآن کریم است. در این طرح 38 موقعیت برای سه چالش ناامیدی، خودباختگی و انفعال براساس آیات قرآن کریم طراحی شده و دانشآموزان به صورت گروهی باید با مراجعه به قرآن کریم چالش پیش رو را حل کنند.
مراحل برگزاری کنگره قرآنی سمپاد:
طرح کنگره قرآنی سمپاد دارای سه مرحله مدرسهای، استانی و کشوری است. این طرح تلاش دارد با مراجعه دادن دانشآموزان به قرآن روش حل مشکلات کلان کشور با قرآن را به عنوان یک باور در دانشآموزان نهادینه کند. از آن رو که این دانشآموزان مدیران آینده کشور هستند، چشاندن طعم رجوع به قرآن و طلب پاسخ از آن برای مدیریت کشور، یک موفقیت و دستآورد بزرگ تربیتی محسوب میشود. در ادامه هر یک از مراحل این طرح را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مرحله مدرسهای:
در مرحله مدرسه، هر گروه یکی از سه چالش اصلی کنگره قرآنی را انتخاب میکند. برای مثال، اگر چالش ناامیدی را انتخاب کرده باشد، باید با استفاده از آیات قرآن، جامعهای امیدوار و جامعهای ناامید را با هم مقایسه کند. سپس نتیجه این مقایسه را در یک غرفه نمایش میدهد و فیلم آن را به دبیرخانه ارسال میکند. هر گروهی غرفه خود را به دبیرخانه ارسال کند، به مرحله استانی راه پیدا میکند.
مرحله استانی:
در مرحله استانی، دانشآموزان باید برای چالشی که در مرحله قبل انتخاب کرده بودند، راهحلی ارائه دهند. به عنوان مثال، برای چالش ناامیدی، آنها باید با بررسی آیات قرآن، راهکارهایی برای افزایش امیدواری در جامعه ارائه میکنند.
تیم محتوایی ستاد تربیتی غدیر در این مرحله موقعیتهای قرآنی مرتبط با هر چالش را در اختیار دانشآموزان قرار میدهد. دانشآموزان میتوانند از این موقعیتها در پژوهش خود استفاده کنند و محتوای نهایی را به شکل پادکست، اینفوگرافی، کلیپ یا پاورپوینت تهیه کنند. این آثار بعد از ارسال به دبیرخانه توسط داوران بررسی میشود و گروههای منتخب از صاحب اثران به مرحله کشوری صعود میکنند.
مرحله کشوری:
در مرحله کشوری دانش آموزان باید برای تشکیل کابینه دولت با هم ائتلاف کنند. آنها بعد از بررسی آثار یکدیگر به این نتیجه میرسند که مثلا ما چند نفر باهم تیم خوبی خواهیم شد و باهم ائتلاف میکنند. هر کابینه شامل چندین وزارتخانه است که در راستای مسئولیتهای خود باید برنامه و راهبرد خود را از قرآن استخراج کند و ارائه دهد.
به عنوان نمونه وزارت بهداشت باید با مراجعه به قرآن جزئیات طرح خود را برای ارتقای سلامت کشور تنظیم و ارائه کند. در نهایت هر ائتلاف برای حل مشکلات کشور برنامهای عملیاتی ارائه میکند. ائتلافهای تشکیل شده به رأی دانشآموزان گذاشته میشود و دو ائتلاف منتخب در این مرحله وارد مرحله مناظره میشوند. بعد از مناظره مجدداً رأیگیری میشود و گروه برتر، امتیاز کامل بخش مفاهیم کنگره قرآنی را دریافت میکند.
نتایج اجرای طرح کنگره قرآنی سمپاد:
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
برای تغییر این متن بر روی دکمه ویرایش کلیک کنید. لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ و با استفاده از طراحان گرافیک است.
طرح تفکر انتقادی سمپاد چیست؟
جهان پیچیده امروز با حجم انبوهی از اطلاعات بدون اعتبارسنجی و ضد و نقیض مواجه است که شرایط ناامنی را برای نوجوانان به وجود آورده. گستردگی پیامرسانها و شبکههای اجتماعی و بمباران اطلاعاتی نوجوان، مستلزم مصونسازی این نسل در برابر رسانه است.
ارتشهای سایبری برخی کشورها نیز امروزه با بکارگیری رباتها و هوش مصنوعی حجم انبوهی از محتوای جعلی را با هدف تغییر دیدگاه و ذائقه افراد، روانه کشورهای هدف میکنند که بدون برخورداری از مهارتهای کافی، سنجش این حجم از محتوا تقریبا ناممکن است.
برهمین اساس طرح تفکر انتقادی به عنوان یک مهارت مصونساز در بستر مدارس استعدادهای درخشان کشور طراحی گردید. محور اجرای این طرح مطالعه کتاب تفکر انتقادی، نوشته یاسر خوشنویس است که با استفاده از مثالهای ساده، روشهای رایج استدلال و مغالطات را در چند فصل آموزش میدهد. البته همه چیز به خواندن یک کتاب ختم نمیشود. در حقیقت باید گفت نهادینه کردن یک مهارت در دانشآموزان بدون طراحی یک برنامه عملیاتی ممکن است. از آن غیرممکنتر این است که ستاد تربیتی غدیر بدون چنین برنامهای وارد میدان شود. پس بگذارید نگاهی دقیقتر بیاندازیم:
مراحل اجرای طرح تفکر انتقادی سمپاد:
مرحله اول: مطالعه و آزمون
در این مرحله دانشآموزان در اوقات فراغت و تعطیلات رسمی کتاب را مطالعه میکنند. این مرحله دارای یک آزمون است که میزان فهم مطالب کتاب را مشخص میکند.
مرحله دوم: تمرینها، بازیها و مناظرهها
در مرحله دوم یک پدیده اجتماعی در بستر فیلم، رمان یا انیمیشن توسط دانشآموزان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. محتوای ارائه شده به دانشآموزان دارای استدلالها و مغالطاتی است که با روحیه انتقادی باید با آن مواجه شوند و با به کارگیری آموختههای خود در مهارت تفکر انتقادی آنها را از یکدیگر تشخیص دهند. این مرحله دارای بازیهای جذاب و حتی مناظره است که موجب نهادینه شدن و تعمیق مهارت تفکر انتقادی در دانشآموزان خواهد شد.
مرحلهسوم: کار رسانهای
در آخرین مرحله دانشآموزان با یک فضای رسانهای کنترل شده مواجه میشوند که از یک سو دشمن با پمپاژ دروغ، مغالطه و خبرسازی قصد ایجاد جنگ رسانهای دارد. در مواجهه با این فضا دانشآموزان باید نقادانه با این محیط روبرو شوند و تلاش کنند بدون اینکه تحت تأثیر این فضا قرار گیرند به شبهات و مغالطات دشمن پاسخ دهند.
به لطف خدا تیمهای منتخب از دانشآموزان قادر خواهند بود بعد از حل این چالشها وارد فضای حقیقی رسانه شوند و کمپینی در تبلیغ اسلام و ترویج نام حضرت رسول صلی الله علیه و آله اجرا نمایند.
آشنایی با اردوی رو در رود سمپاد:
مدارس استعدادهای درخشان محل جذب نخبگانی است. نخبهای که به قدرت و مهارت جامعبینی و درست دیدن مسائل نرسیده باشد نه تنها قادر به حل معضلات جامعه نیست؛ بلکه با ارائه راهحلهای نادرست به سمت پیچیده شدن مشکلات و گرفتاری بیشتر خود و جامعه حرکت خواهد کرد.
سوق دادن نوجوانان به سمت بررسی دقیق معضلات کشور و ارائه راهحلهای عملیاتی برای آن موجب تقویت روحیهی همه جانبه نگری و افزایش دقت آنها خواهد شد. تضارب آراء و تلاش برای دستیابی به راهحلهای واقعی و کارآمد در این طرح منجر به پررنگ شدن نقش نوجوانان در آینده کشور خواهد شد. شناخت میدانی، تحقیق و بررسی درست مسأله، کشف ارتباطات موضوعی میان مسائل، دستیابی به دید کلان و در نهایت ارائه راه حل دقیق موجب میدان دادن به نوجوانان میشود. از این رو نوجوان به خودباوری و اطمینان به توان داخلی دست خواهد یافت که او را برای یک مدیریت اثرگذار در آینده آماده میسازد
ایده اصلی طرح رو در رود سمپاد:
منابع آب در ایران یکی از مهمترین مشکلات فعلی کشور است. در این طرح چالش بحران آب و مدیریت صحیح منابع آبی پیش روی نوجوان قرار داده میشود تا با بررسی میدانی مسئله برای آن راه حلهای کاربردی و عملیاتی ارائه نماید.
مراحل اجرایی طرح رو در رود سمپاد:
1) دیدن مستندهای مربوط به اثرات خشکشدن رودخانهها و تالابها و نیاز شدید مردم و صنعت به آب
2) بررسی مهمترین مورد مصرف آبهای موجود کشور بین مردم و صنعت و مسئله احیای تالابها
3) شرکت در اردوی 3 روزه برای بازدید از تالابها و آبریزهای خشکشدهٔ استان محل زندگی
4) ارائه راه حلهای میدانی برای تأمین یا بهینهسازی موارد مصرف آب خانگی، صنعتی و کشاورزی
5) پخش رویداد زنده و داوری آن بهصورت الکترونیکی
خروجی طرح
در پایان دانشآموزان مستعد به بخشهای مدیریتی و پژوهشی معرفی میشوند تا زمینه ورود آنها به میدان حل معضلات و مشکلات فعلی کشور فراهم گردد.